Kamu yönetiminde ve kamu kurumlarında bir kimse görevden alındığı zaman yerine bir başkası atanır. Biri görevden alma, diğeri de atama olmak üzere ortada iki karar olur. Bu kararlar eşzamanlı olarak üretilir. Nitekim YÖDAK konusunda da böyle olmuş, Gökçekuş görevden alınmış, yerine Akile Sağıroğlu Büke getirilmiştir.
***
Görevden alma kararı yasadışı ise mahkeme her iki kararı iptal eder. Bunun bir tek istisnası vardır. Gökçekuş davasında bu istisna yaşanmıştır. Her iki kararın iptal edilmesinin hukuki bir dayanağı vardır. Görevden alma kararı iptal edildiğinde bu karar geçmişe yönelik, yani kararın alındığı tarihten itibaren iptal edilmiş sayılır. İptal kararı üzerine karardan önceki hukuki durum yani eski statüko avdet eder. Böylece ilgili kadro karar tarihinden itibaren hiç boşalmamış sayılır. Boşalmamış bir kadroya ise atama yapılamaz. Bu gerçek ışığındadır ki görevden alma kararıyla birlikte başka birini göreve getirme kararı da mahkemece birlikte iptal edilmektedir.
***
Gökçekuş davasında bunun istisnasının yani Gökçekuş’a ilişkin kararın iptaline rağmen yerine yapılan atama kararının iptal edilmemiş olmasının, bir başka deyimle az önce belirttiğim istisnanın bir hukuki dayanağı vardır, bunu da anlatalım.
YÖDAK Başkanlığı’na atanan kişinin görev süresi yasal olarak belli ve sınırlıdır. Prof. Dr. Hüseyin Gökçekuş zamanın Cumhurbaşkanı Dr. Derviş Eroğlu tarafından 19 Eylül 2013 tarihinden itibaren YÖDAK Başkanlığı’na 4 yıllık bir süre için atanmıştı. Akıncı tarafından 14 Aralık 2016 tarihinde görevden alındığında henüz yaklaşık olarak 10 aylık bir görev süresi kalmıştı. İptal davasını 27 Aralık 2016 yılında açtık, muhakeme ise nerdeyse 3 yıl sonra 18 Ekim 2019’da tamamlandı, Gökçekuş’un yaklaşık 10 aylık görev süresi de bundan dolayı dolmuş oldu. İşte bunun içindir ki davayı kazandığı halde Gökçekuş’un göreve dönme olanağı kalmadı. Yerine getirilen kişinin atanma kararının da iptal edilmemiş olmasının nedeni de yine işte budur, görev süresinin dolmuş olmasıdır. Dava 10 aylık süre dolmadan neticelenmiş olsaydı Gökçekuş’un göreve dönebilme kapısı da açık kalmış olacak, Akile Sağıroğlu Büke’nin atanma kararı da kaçınılmaz olarak mahkemece iptal edilecekti. Yani Akile hanımın atanmasına ilişkin iptal kararı çıkmaması, Gökçekuş’un haksızlığından değil, görev süresinin dolmuş olmasındandır.
***
Şimdi de gelelim aynı derecede ve belki daha da önemli bir başka noktaya. Bir önceki yazımda Akıncı’nın yaptığı açıklamada kamuoyuna şöyle bir mesaj, şöyle bir hava verilmek istendiğini şöyle vurgulamıştım:
“İki talep vardı, biri kabul, biri reddedildi, durumda bir değişiklik yok, işler berkemâldir, işler tıkırındadır, işler yolundadır”.
Gökçekuş’un davayı kazanmış olmasının pratikte bir değer taşımadığı mesajı verilmek isteniyordu, oysa kazın ayağı hiç de öyle değildir, hukuksal gerçek tamamen başkadır.
Yasadışı bir karar verilmiş ve mahkemece iptal edilmiştir, dolayısıyla pratikte hiçbir değişiklik yok, işler yolunda, işler tıkırında, Akile hanım da işinin başında havasına giremezsiniz, girerseniz hem kendinizi aldatmış, hem kamuoyunu aldatmaya kalkışmış olursunuz.
Çünkü Akıncı es geçse de o yasadışı kararın iptal edilmesinin bir bedeli vardır.
O bedeli devlet ödeyecektir.
Ödenecek bedel bir tazminattır.
Devlet, tazminat ödeyecektir Gökçekuş’a.
Yani Akıncı’nın yasadışı kararıyla devlet zarara sokulmuş olacaktır.
***
Ödenmesi gerekecek tazminat ise bellidir. Gökçekuş’un YÖDAK Başkanı olarak belli bir maaşı vardı. Görevden alındıktan sonra yaklaşık 10 ay süreyle bu maaştan mahrum kalmış, Sosyal Sigorta’dan çektiği çok daha küçük bir maaşla yetinmek zorunda kalmıştır. Devlet, Gökçekuş’a iki maaş arasındaki 10 aylık farkı tazminat olarak ödemekle mükelleftir. Bu da demektir ki bu hukuki mücadelede henüz son nokta konmuş değildir.