Birinci perde…
Yıl 1960…
16 Ağustos…
Kıbrıs Cumhuriyeti ilân edildi…
Bugünün barışçılarından (!) daha barışçı (!) olan o günün barışçıları Cumhuriyet ilânıyla birlikte bayram da ilân ettiler.
Oysa Makarios ertesi sabah baklayı ağzından çıkarmıştı:
– Bu Cumhuriyet ENOSİS’e giden yolda bir sıçrama tahtasıdır.
Başpapaz’ın ikinci bir baklası daha vardı, gizli bakla.
Onu EOKA’cı Yorgacis’in kulağına fısıldadı:
– Akritas Plânı’nı hazırlamaya başla.
***
İkinci perde…
Türk hakları ilk günden paspas misali çiğnenmeye başlandı…
Bu çiğneme 3 yıl boyunca sürdü.
Vergi kanunu Meclis’ten geçmedi, Başpapaz geçmiş gibi uyguladı.
Anayasaya göre kamu görevinin %30’u Türk’lerden oluşmalıydı, tanımadı.
İster genel bütçe ister ek bütçe olsun, her bütçede Türk tarafının bir payı olmalıydı anayasaya göre…
Ne anayasa tanıdı Başpapaz ne baba yasa.
***
Üçüncü perde…
1963…
Kasım ayı…
Akritas Plânı artık hazırdı…
Düğmeye basılacak, Kıbrıs Türk’ü ani bir baskınla ya teslim alınacak, ya ifna edilecek, Kıbrıs Cumhuriyeti Rum devletine dönüştürülecek, ENOSİS kapısı açılacaktı…
Plân hazır, fakat baskın harekâtı için bir gerekçe lâzımdı…
Kısa sürede gerekçe de kaleme alındı.
***
Dördüncü perde…
Gerekçe anayasa idi.
Başpapaz’a göre anayasa çok tembeldi, çalışmıyordu.
Tembelliğin nedeni anayasadaki Türk haklarıydı.
Bu haklar törpülenip eritilirse anayasa beygiri bütün koşuları kazanacaktı.
13 maddelik anayasa değişiklik teklifi adında bir kâğıt hazırladı, Dr. Küçük’e gönderdi. Kabul edilmeyeceğini biliyordu, zaten kabul edilmesin diye göndermişti, kabul edilmemiş olmasını Akritas düğmesine basmak için bahane yapacaktı.
Nitekim öyle oldu, Başpapaz’ın teklifi reddedildi, o da 21 Aralık’ta düğmeye bastı.
***
Başpapaz “devlet bu anayasayla çalışmıyor” diyordu…
O zaman “işlevsel” kelimesi bilinmiyordu.
Şimdi Anastas da aynı şeyleri söylüyor, ancak “anayasa mannos oldu, çalışmıyor” demek yerine, “devlet işlevsel olmalı” diyor.
Yani dün de belirttiğimiz gibi Başpapaz Makarios 55 sene sonra hortladı.
Hortlağın anatomisi bu, Anastas’ın anatomisi de aynı.
***
Beşinci perde, 20 Temmuz 1974…
Bütün perdeler kapandı, sahne yıkıldı…
Hortlak ise malûm opera eserinde olduğu gibi harabenin tavan arasından hâlâ sırıtmakta.
***
Şimdiki perde bilmiyorum kaçıncı, kolay gele barış kuşu Akıncı.