Nedir sansür, ne demektir?
Sansür her türlü yayımın, her türlü yayının, sinema ve tiyatro eserlerinin hükümetçe önceden denetlenmesi, bunların yayımlanmasının, oynanmasının, gösterilmesinin izne bağlanması demektir.
Demek ki sansürün unsurlarını bir tiyatro eseri bakımından şöylece sıralayabiliriz:
1) Ortada bir eser olmalıdır.
2) Tiyatro sahibi o eseri sahnelemeyi kabul etmelidir.
3) Eser oynanmadan hükümet buna müdahale etmeli, oynanmasına engel olmalıdır.
***
İşkembeden atan Yaşar ağaya göre Devlet Tiyatrosu kendisine ait bir oyunu sahnelemeyi kabul etmedi, bu bir sansürdür.
Böyle bir hali sansür olarak nitelemek olsa olsa kuyruklu bir yalan olabilir.
Devlet Tiyatrosu Yaşar ağanın oyununu sansürlemiş değildir, sadece sahnelenmesini uygun bulmamıştır.
Bunu da devlet, siyasal iktidar veya hükümet değil, o tiyatronun yetkili organı Edebi Kurul yapmıştır.
Her kim bunun sansür olduğunu söylerse yalan söyler.
Yalan değilse istismar yoluyla ucuz kahramanlık söz konusudur.
Buna şakşakçılık edenler ise desteksiz atmaktadırlar.
Bu konuda yaygara koparan Türkiye ve KKTC düşmanlarını tabii ki ayrı bir kategoriye koymak gerekir. Onların derdi üzüm yemek değil bağcıyı dövmektir, her bahaneye sarılarak Türkiye ve KKTC düşmanlığı sergilemek onların mesleğidir.
Gerçeği bilseler de, ki çoğunun bildiğine inanıyorum, onların derdi gerçeğe rağmen ve gerçeği sümen altı ederek Donkişot misali değirmenlere saldırmaktır.
***
Sansür istismarcılığı yapan Yaşar ağanın tutumu, zihniyetini de ortaya koymaktadır. Bu zihniyete göre Devlet Tiyatrosu Yaşar ağanın oyununu sahnelemek zorundadır, Edebi Kurul’un buna hayır demesi sansür sayılır. Yani Devlet Tiyatrosu Yaşar ağanın babasının çiftliğidir, bu çiftlikte dilediği gibi at koşturabilir.
Bir eserin sahnelenmesinin kabul veya reddedilmesinin sansürle herhangi bir bağı yoktur. Dünyanın hiçbir ülkesinde hiçbir tiyatro sahibi hiçbir eseri oynatmak zorunda değildir. Buna sansür demek cahilliğin de ta kendisidir. Sansür olması için sahnelenmesi kabul edilmiş ve sahnelenmek üzere olan bir oyuna devlet otoritesinin müdahalesi gerekir.
***
Yaşar ağanın ve şakşakçılarının zihniyetine göre Devlet Tiyatrosu Yaşar’ın hangi kalitede olduğunu bilmediğimiz oyununu sahnelemek zorundaydı.
Eğer hal böyleyse, o zaman Devlet Matbaası da, Yaşar ağa talep ederse o oyunu kitap olarak basmak zorundadır.
Devlet Tiyatrosu Yaşar ağanın oyununu oynatmak, Devlet Matbaası da kitap olarak basmakla mükellefse o zaman herkesin oyununu da oynatmak, herkesin kitabını basmak bir mecburiyet olur.
Sansürcü takımın tavrı ve zihniyeti böylesine gülünçtür.
***
Yaşar ağa kendi oyununu sahneleyecek bir tiyatro bulsa, o oyun sahnelenmek üzereyken devlet otoritesi müdahale etseydi sansür ancak böyle bir halde gerçekleşmiş olurdu, çünkü böyle bir müdahale bir ön denetimdir, oysa yayın, gösterim ve oyunlarda ön denetim olamaz, demokratik değildir.
Devlet bir eseri yayınlandıktan, gösterildikten, oynatıldıktan sonra denetleyebilir, yani yapılan işte suç unsuru varsa konuyu yargıya intikâl ettirir ve bunun kararını da yargı verir.
Yaşar ağanın olayında sansür unsurunun zerresi bile bulunmuyor.
Yapılmakta olan şey sadece istismar, ucuz kahramanlık ve şakşakçılıktan ibarettir.