BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs geçici özel danışmanı Jane Holl Lute, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis ile iki kez görüştü.
Lute’un, Akıncı ile yaptığı görüşmelerle ilgili olarak hiçbir açıklama yapılmazken, Lute-Anastasiadis görüşmeleriyle ilgili olarak Rum gazetelerinde geniş haberler yer aldı.
Bu haberlere göre de Lute ile iki kez görüşen Anastasiadis, müzakerelerin Guterres çerçevesi temelinde kaldığı yerden yeniden başlamasını önerdi. Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras da yaptığı açıklamada aynı şeyi savunurken, “yeniden başlayacak olan müzakerelerde Guterres çerçevesi temel alınmalı” dedi.
Ve, görünen o ki; Rum-Yunan ikilisi her zaman olduğu gibi yine birlikte hareket ediyor, saptadıkları stratejiyi birlikte uyguluyor.
Bu arada, Rum-Yunan ikilisinin savunduğu Guterres çerçevesinin ne içerdiğine de özetle bakalım; Guterres çerçevesi Türkiye’nin garantörlüğü ile müdahale hakkının kaldırılmasını ve Türk askerinin Kıbrıs’tan uzaklaştırılmasını içeriyor.
Şimdi kaldığımız yerden devam edelim.
Elde edilen bilgilere göre Lute’un Anastasiadis ve Akıncı ile ayrı ayrı yaptığı görüşmelerde garantiler, siyasi eşitlik ve Kıbrıs Türklerinin veto hakkı ele alındı ve konuşuldu.
Anastasiadis, Kıbrıs Türklerine siyasi eşitlik verilmesine karşılık garantilerin ele alınmasını ve garanti sisteminde köklü değişiklikler yapılmasını istedi. Akıncı ise Kıbrıs Türklerine veto hakkı istedi.
Yani, Anastasiadis “siyasi eşitlik istiyorsanız garantilerin kaldırılmasına razı olmalısınız” diyor. “Garanti sistemi çağdışı kalmıştır, değiştirilmelidir” diyen Akıncı ise “veto hakkı” ile yetinmeye çalışıyor.
Bunlatı görünce de “Kıbrıs Cumhuriyeti”ni ve yaşananları anımsamamak elde değil. Bir nevi federasyon olan “Kıbrıs Cumhuriyeti” işi eşit halkın ortaklığında kurulmuştu. Yani, Kıbrıs Türk halkının siyasi eşitliği vardı. Bunun yanısıra Kıbrıs Türkleri veto hakkına da sahipti. Ama en önemlisi garanti sistemiydi. Garantör olan Türkiye’nin müdahale hakkı da vardı.
Peki sonra ne oldu?
Kıbrıs Türklerinin sahip olduğu siyasi eşitlik ve veto hakkına rağmen, Rum tarafı silaha sarılarak, Kıbrıs Türklerini Kıbrıs Cumhuriyeti’nden dışladı ve bu cumhuriyeti Rum devletine dönüştürdü. Dünya da buna seyirci kaldı.
Ve eğer Türkiye’nin garantörlük ve müdahale hakkı olmasaydı, Kıbrıs Türkleri tümüyle katliamdan geçirilecek ve Kıbrıs bir Elen adasına dönüştürülecekti.
Burada söylemek istediğim ise şudur;
Siyasi eşitlik ve veto hakkı elbette ki çok önemlidir ama Türkiye’nin garantörlüğü ile müdahale hakkı yoksa bunlar kağıt üzerinde kalmaktan öteye geçemez.
Enosis hedefli 1963 Kanlı Noel saldırılarında bunları gördük ve yaşadık.
Rum tarafı da yaşadı ve gördü; Türkiye’nin garantörlüğü ile müdahale hakkı kaldırılmazsa Kıbrıs Elen adası olamaz.
Bu nedenle de Rum-Yunan ikilisinin ana hedefi Türkiye’nin garantörlüğü ile müdahale hakkının kaldırılmasıdır.
Bu nedenle Rum-Yunan ikilisi için siyasi eşitlik ve veto hakkı teferruattan ibarettir…