Kıbrıs sahip olduğu jeopolitik konumu dolayısıyla tarihsel geçmişinde ve günümüzde, Avrupa, Asya ve Afrika kıtaları arasında önemli roller oynamıştır. Ticaret yollarının kesişme noktası olması dolayısıyla tarihte pek çok devletin Kıbrıs’a sahip olma emelleri olmuştur.
Kıbrıs’ı elde bulunduran güçlü bir devlet, Ortadoğu sorunlarında söz hakkına ve Ortadoğu devletleri üzerinde prestij sağlayacak bir konuma sahip olur.
Kıbrıs, Asya, Afrika ve Avrupa’nın birleştiği nokta ve Süveyş Kanalı’nın önünde sanki bir “kapı görevi” görmektedir. Günümüzde yeni jeopolitiği ile Kıbrıs ABD, Rusya, AB ve Ortadoğu’nun birleşme noktasındadır. Bu evrensel güç odaklarının çıkarlarının yol kavşağında, politikalarının güzergahı üzerindedir.
Son dönemde keşfedilen hidrokarbon kaynakları Doğu Akdeniz’i uluslararası enerji sektörü ve jeopolitiğin odak noktalarından biri haline getirmiştir. Burada yaşanmakta olan gelişmelerin Akdeniz havzasındaki enerji tablosunda olduğu gibi bölgesel dinamikleri de önemli ölçüde değiştirmesi beklenebilir.
Nitekim varlığı tahmin edilen Hidrokarbon kaynaklarının büyüklüğü göz önünde bulundurulduğunda Doğu Akdeniz sadece enerji kaynakları transferinde önemli bir kavşak olmakla kalmayacak, aynı zamanda bir enerji kaynakları merkezi haline dönüşecektir.
Doğu Akdeniz gaz kaynaklarının keşfi, dünya enerji talebinin hızla büyüdüğü bir zamanda, birçoğu İran Körfezi ve Rusya’nın arz güvenirliğini sorguladığında ve Batılı hükümetler enerji güvenliğinin sağlanması için arz çeşitliliğini teşvik ettikleri bir zamanda ortaya çıkıyor. Doğu Akdeniz gaz rezervleri, 3 sebepten ötürü Batı hükümetleri ve şirketleri tarafından stratejik öncelik olarak değerlendirilmektedir:
1- Bu gazın çoğu İsrail ve Kıbrıs’ın ihtiyaçları nispeten düşük olduğu için ihracata yöneliktir;
2- Gaz, Avrupa’nın enerji ihtiyacının önemli bir bölümünü kapsayabilir ve böylece Avrupa’nın Rusya ve Cezayir’e olan bağımlılığını azaltabilir;
3- İsrail’in ve özellikle Kıbrıs Rum tarafının sermaye ve bu doğal gaz rezervlerinin gelişimine bağımsız olarak öncülük etmekten yoksun olduğu gerçeği, Batı enerji şirketlerine önemli yatırımlar sunmaktadır.
Ayrıca, tüm bu sorunların bölgedeki ihtilaflı jeopolitik coğrafya üzerindeki potansiyel etkisine genel bir bakış açısıyla güç dengesini oluşturmak için yeni bir boyut eklemektedir.
Hidrokarbon kaynaklarının birleştiren bir güç olacağını ya da çatışmayı tetikleyen bir güç olup olmadığını tahmin etmek zor.
Dikkatli bir şekilde yönetilmezse ve herkesin yararı için geliştirilmedikçe, bu kaynakların çatışmaları körükleyebileceğini, zaten uçucu bir bölgeye sürtüşmeler ve kaygılar ekleyebileceğini ve ortak bir zemin bulmak için iyimserlik olanaklarını daraltabileceğini öne sürecektir.