DOLAR 32,3341 0.24%
EURO 35,0914 -0.12%
ALTIN 2.298,930,95
BITCOIN 22857151,16%
Lefkoşa
°

02:00

İMSAK'A KALAN SÜRE

Cemal ASLAN yazdı;  Güney Kıbrıs gazı ticari açıdan uygun değil

Cemal ASLAN yazdı; Güney Kıbrıs gazı ticari açıdan uygun değil

ABONE OL
12 Mart 2019 11:15
Cemal ASLAN yazdı;  Güney Kıbrıs gazı ticari açıdan uygun değil
0

BEĞENDİM

ABONE OL

Güney Kıbrıs’ta Afrodit sahası bir “kuru gaz – dry gas” sahasıdır. Afrodit sahasının geliştirilmesi ve İsrail’in gaz ihraç potansiyelinin değerlendirilmesi için ilgili sahalardaki gazın %99’dan fazla metan ihtiva edecek kadar kuru gaz oluşu bu sahadan elde edilecek üretimi LNG’ye dönüştürmek hayli maliyetlidir.
Zaten bu maliyetler kurtardığı varsayılırsa saha ekonomik olarak üretilebilir olduğu söz konusu olsaydı, bu tarz girişimler çoktan başlayacaktı.
Afroditin rezervuarda jeolojik/lojistik ve teknik zorlukları var ve bugünkü petrole endexli gaz fiyatları bağlamında ekonomik/ticari ve etkin maliyetler metedolojisi bazında fizibil değildir, çünkü ULTRA derin sularda gazın yer yüzüne çıkarılması çok yüksek maliyetlidir ve özellikle de Afrodit rezervuar gibi çoklu jeolojik bölümlere ayrılmış olması sahanın tek basına gelir getirici bir yatırım olmasını garanti etmemektedir.
Ticari olarak Hükümet, müttefikleriyle hayati bir birleşme anlaşması yapamayacağı zaman üçlü ittifakın veya ikili ittifakın pratik değeri nedir?
Kıbrıs gaz ticari açıdan uygun değil. Ancak, bu projenin “hayal etme” ötesine geçememesi için çeşitli nedenler var.
Mısır Kıbrıs’tan doğalgaz almak istiyor böyle bir adımın kısa vadede atılması çok da mümkün görünmüyor. Bu gazın çıkartılıp ihraç edilmesinin çok maliyetli olduğudur. Çünkü 12’nci blokta, fizibilite dışında fiili hiçbir bir adım atılmadı. Çünkü alıcısı yok bu gazın. Miktarı da yeterli değil. Bu, Kıbrıs adası için uzun yıllar yetecek bir rezerv. Ama ihraç etmeye kalktığınızda, hele hele boru hattıyla Türkiye’yi baypas edip Avrupa’ya gideceğini düşünürsek, Avrupa’daki fiyatla rekabet etmeniz mümkün değil.
Afrodit rezervuardaki gaz sanayi jargonunda: Ekonomik açıdan “mahsur” Fiziksel olarak “mahsur” durumda yani denizin dibinde, toprak altında kalmaya mahkum ta ki global gaz fiyatları değer bulana kadar. Bu da önümüzdeki 10/15 yıl içinde mümkün gibi görünmüyor.
Kıbrıs gazını Mısır’a satmak mı? hangi fiyata? Bu sanayide en önemli parametre fiyattır. Afrodit sahasının üretimi; ifade edildiği gibi bir boru hattı ile Mısır deniz alanlarındaki bazı mevcut deniz altı tesislere bağlanılarak, Mısır’a sevk edilse ve buradan LNG olarak ihraç edilmek istense dahi:
* Bu gazın gelebileceği yıldaki tesislerin durumlarının, gaz fiyatlarının ve piyasa koşullarının incelenmesi gerekecektir.
* Mısır’ın şu anki keşfedilmiş sahalarını geliştirme planları yaklaşık olarak başarılı olursa, zaten terminalde boş LNG ihraç kapasitesi olmayacaktır.
* Şu an atıl duran tesisleri Mısır önümüzdeki yıllarda kendisi için kullanacaktır.
* Zaten ortada bir boş kapasite olsaydı, bu kapasiteyi kullanmayı çok önceden İsrail planlıyordu. Fakat Zohr sahasının keşfinden sonra İsrail de farklı opsiyonları çalışmaya başladı.
* Mısır’a ulaşan gaz Mısır iç piyasasında değerlendirilse; (ki, Afrodit’in geliştirilerek üretime alınması için 2025 yılından bahsedebilirim) o dönemde Mısır’ın zaten iç üretiminin fazlalık vereceği, çok daha ucuza kendi gazı varken, pahalıya Afrodit gazını almayacağı yaklaşımına rahatlıkla ulaşılabilecektir.
Demek ki, bu söylem ve seçenek de tutarlı değildir.
Kaldı ki, Mısır geliştirme senaryolarının çoğunda başarısız olsa ve bu sayede ortada boş LNG kapasitesi olsa dahi; ilgili yıllarda ABD’nin de LNG hamleleri neticesinde tahmin edilen piyasa fiyatlarında Afrodit gazının bu güzergahtan geçerek LNG olarak rekabet edebilmesi pek de mümkün görülmemektedir.
İlk kapsamda 7,3 milyar m3/yıllık bir sevkiyat düşünüldüğüne gelince:
* Böyle bir ihracat olmayacağını yukarda ifade etmiş olsam da; Afrodit sahasının daha öncelerde yıllık 10 milyar m3’ler seviyesinde üretim yapacağını ifade ettiğim döneme nazaran, en azından daha tutarlı bir rakam ortaya koyulmuştur.
* Bu daha önce ortaya koyduğum Afrodit sahasının muhtemel üretim projeksiyonu ile tutarlı sayılabilecek bir yaklaşımdır.
* Tabi ki ortadaki tek keşif budur ve ikinci faz olmayacağı için ilk fazdan bahsetmek de bilimsel değildir.
* Kaldı ki, bu fazın da bu şekilde gerçekleşmeyeceğini rahatlıkla söyleyebilirim.
Fiyat sorunu hala ekonomik ve ticari sınırlama olacaktır. Doğu Akdeniz doğal gazı ve Afrodit gazının, Avrupa’daki ortalama yıllık doğal gaz fiyatında, 5 $ / mm BTU civarında olan fiyatlarla Avrupa’ya nasıl ulaşabileceğini ve rekabet edebileceğini tahmin edebilmek zordur. Gaz keşfetmek değil önemli olan daha pahalı gazın alıcı bulması zor olacak.
Bugüne kadar açık deniz Kıbrıs’ta bulunan gaz miktarı Mısır için bile olsa uluslararası bir ihracat projesini ticari olarak haklı kılmaz.

En az 10 karakter gerekli


HIZLI YORUM YAP
300x250r
300x250r

Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.