Bulunduğumuz bu mevcut küresel korona salgını nedeni ekonominin hareketlenmesi için kısa, orta ve uzun vadeli çok doğru kararlar ve hamleler yapmamız gerekecek.
Fakat en doğru kararları üretip harekete geçsek bile turizm ve eğitim sektörlerinde kısa vadede çok hızlı geri dönüşümlerin olması hayal kurmaktan öteye geçmeyecektir.
Devletin ve iç piyasanın yabancı para ve yatırımcıya (yabancı sermaye) ihtiyacı vardır.
Hızlı bir şekilde yabancı sermayeyi KKTC’ye getirmek için farklı belki de hiç denemediğimiz sektörlerde atacağımız reformlar, devlet tarafından garantilenmiş girişim destekli ve teşvikli hamleler ile özellikle bilişim ve emlak sektöründe büyük başarılar ve de gelirler elde edebiliriz.
Devamlı bilişim sektöründen bahsedilir fakat ya doğru anlatılmadı yada dinleyenler hep vizyonsuz oldu. Şu andaki hükümet içinde bulunduğumuz kürsel korona krizinden dolay hiç olmadığı kadar yeni fikirler, girişimler ve seslere açık olduğunun mesajını her fırsatta vermeye başladığına göre hani derler ya “her kriz bir fırsattır” diye belki de doğru zamanda olabiliriz.
Peki neler yapılabilir?
Bilişim konusunda devam edecek aslında yapılabilecek ve söylenecek çok fırsatlar var.
Ülke olarak tanınmamış olmamız bizi birçok konuda bağımsız, özgür ve eşsiz bir konuma koyuyor. Bilindiği gibi içinde bulunduğumuz bilişim teknoloji dönemi ( İOT) çok hızlı ilerliyor. Hatta o kadar çok hızlı ki mevcut piyasalar ve devletler bu yeni oluşan buluşlara ayak uyduramıyor, gerekli yasaları çıkaramıyor ya da çıkarmaması için belli sektördeki tekelleşmiş şirketlerden baskı alıyor.
Evet bu gelişmiş ülkeler ki özellikle Amerika başı çekiyor, çok hızlı bir şekilde yeni teknolojik gelişmeler doğruyor fakat rekabet ortamı ve bürokrasi yüzünden bu yeni oluşan girişim şirketlerini Avrupa, İsrail , Singapur, Malta, Dubai hatta Güney Kıbrıs’a kaymaya başladılar.
Sebebi ise basit, bu ülkeler bu yeni çıkan teknolojilere iş yapabilmeleri için kolaylaştırılmış yasal zemin, devlet güvencesi garantisi ve vergi indirimleri ile ilgili teşvikler veriyor. Bu sektörlerden örnek verecek olursak, program yazılım, blokchain, kripto para, sanal reklam, finans, internet ticaret, nanoteknoloji, robotic teknoloji, yapay zeka yazılım gibi sektörlerde büyük fırsatlar oluşmakta.
Bu oluşan yeni sektörlerde yerel veya uluslararası iş yapmak , lisans veya izin almak zor olabiliyor ve birçok ülkeye yaptırımlar dahi geliyor. KKTC olarak bu gibi sektörleri buraya çekmemiz pek de zor olmadığını düşünüyorum tabi Devlet desteği ve Devleti yönlendirecek vizyoner bilir kişiler ile ortak çalışabilme koşulları yaratılabilinirse.
Emlak sektörüne gelindiğinde yapılacak bir iki yasal düzenleme ve iş takibi ile ülkeye ve Devletin kasasına en hızlı katkı koyacak sektör olduğu tartışılmazdır.
Bilindiği gibi inşaat sektörü lokomatif sektör olarak bilinir ve kabul edilir fakat inşaat sektörünün klavuzu ve ona yön veren sektörü emlak sektörüdür. Ne yazık ki ülkemizde emlak sektörü devlet tarafından hep üvey evlat muamelesi gördü ve bazen yokmuş gibi davranıldı. Konunun dışına çıkmadan devam edecek olursak, bulunduğumuz mevcut küresel korona mevzusu ile ilgili hükümetimiz başarı ile büyük bir sınavdan geçmiş olması yabancı ülkelerin vatandaşlarının gözünden kaçmadı.
Birçok sözde gelişmiş, medeni ülkelerde sağlıkta yaşanan başarısız, katı ve insancıl dışı müdahalelerden dolayı ülkemize olan ilginin artması beklenmektedir. Özellikle burada bağlantısı, ilgisi olan diğer ülke vatandaşlarının yanı sıra yurt dışında yaşayan Kıbrıs Türklerinin de burada yaşamak için bir sebep oluştu.
Devlet olarak yabancıların emlak satın almaları konusunda bir kaç küçük yasal düzenlemeye , mevcut yanlış ve yetersiz uygulamalarda düzeltmeye gidilirse hiç vakit kaybetmeden emlak sektörü dolaysı ile inşaat sektörünün belki de Avrupa’da en cazip noktasına dönüştürebiliriz.
Örneğin ;
-Yabancıların gayrimenkül alımında uygulanan izinlerin süresi 6-8 aydan Türkiye’deki gibi 1 aya indirilmesi.
-Sadece konut ve arsalar dışında ticari ve ofis amaçlı gayrimenküllerin de satışına izin verilmesi her türlü destekleyici ve piyasayı dengeleyici olacaktır.
-200.000 Sterlin üzeri konut alanlara beyaz kimlik veya vatandaşlık hakkı verilmesi.
-KKTC’de herhangi bir gayrimenkül alanların ikamet ve vize kolaylığı verilmesi.
-Devlet tarafından tüm tapu farklılıklarının (Eşdeger, tahsis, sehit, mücahit, Türk malı) ortadan kaldırılması.
-İmar yasasının çıkarılması.
-Yurt dışında yaşayıp buraya gelmek isteyen Kıbrıs Türklerine ücretsiz sağlık haklarının verilmesi.
Bu gibi teşvik verici düzenlemeler yapılırsa çok hızlı ekonomik ivme kazanacağımız kaçınılmazdır.
Yeter ki ortak akıl ile Devlet politikalarını oluşturabilelim.