Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin ekonomik sorunları herkesin malumları.
En önemli sorun üretim.
Ada ekonomilerinde köylünün  genel yapının temel taşı ve istikrar unsuru olduğu ilim tarafından da doğrulanmakta.
Yine ada ekonomilerinde bitkisel ve hayvansal üretimin sanayi, turizm ve ekonomik gelişmenin ana unsuru olduğu da bir başka gerçek.
1974 sonrası var olan potansiyel üretim alanlarını geliştirdik mi?
Kıbrıs adasının potansiyel ihraç kaynağı olan turunçgiller, ya da narenciye 1974 kaynaklarına hatta 1975 kayıtlarına göre ekim alanı 65 bin dönümün üzerinde olduğu gerçeği karşısında ne yaptık?
Bu gün turunçgiller ekim veya üretim alanları 30, bilemediniz 35 bin dönüm. Yarısını yok etmişiz.
1974 sonrası bir bakanlar Kurulu kararı çıkardık; Herhangi bir şekilde bir ağaç ancak devletin izni ile kesilir. Bu  kararın değiştiğine dair bir başka karar olduğunu da görmedim. Ne oldu da ana yollar üzerindeki ağaçlar çatır çatır kesilerek evler, apartmanlar yapılıyor.
1975’de Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti patates ihracatına geçti . O yıl 3 bin ton dolayında olan ihracatın paketlenip gemilere yüklenmesi işini, Sayın Mehmet Altınay seçim çalışmalarına gittiği için Cypfruvex beni Güzelyurt’tan Mağusa’ya gönderdi, i o işlemleri bir yabancı şirket için ben yönettim.
1980’li yıllarda 12 bin tonlara ulaştı. Zaman ve zaman Cypfruvex olarak Toprak Ürünleri adına biz yönettik.
Ülkemizde hayvansal üretim olarak koyun, keçi ve  büyükbaş hayvan üreticiliği 1974 sonrasında önce gelişme gösterdi hatta Arap ülkelerine koyun ihracatı yapıldı.
Günümüzde ise iç piyasaya dahi sıkıntılı.
Ne oldu, ne değişti?
Dünyanın tüm devletlerinde, Anavatan Türkiye’de dahi tarımsal üretim teşvik ediliyor destekleniyor.
Türkiye’de Anayasa tahdında  milli gelirin yüzde biri tarıma destek veya teşvik için kullanılmasına dair madde yer alıyor.
Ülkede hükümet edenler Doğrudan Gelir Desteği  adı ile tarıma bir uygulama yapılıyor. Üretici çerez parası ile teşvik ediliyor.
Bu bir destek değildir. Küçük üreticinin tarım alanından ayrılmaması, üretime devam etmesi unsurudur. Ne var ki Doğrudan Gelir Desteği ancak büyük üreticiler için bir anlam taşımakta. Otuz bin lira alan var. Küçük üretici birkaç bin lira.
Üretimi teşvik etmek, ya da desteklemek kimsenin içinden geçtiğini görmedim ve  duymadım .
Ada ekonomilerinin gelişmesi için en çok kullanılan husus tarımsal üretimin desteklenmesidir.
Tarımsal alanda toprak ve su kullanımında randıman elde etmek üzere temel politika kaynakların rasyonel kullanılması olmalı. Damlama sulamaya geçtiğimiz ile övünüyoruz. Toprak ve suyun randıman alacak şekilde kullanılmasına dair küçük işlemler de yarım yamalak.
Zorda olan ekonominin var olan rizikoları atlatmak üzere tarımsal üretim desteklenmelidir. Oysa Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti hükümetleri, sonunda nasıl olsa ürün mübayası sırasında üretici de desteklenecek var sayımı ile rantiyeci ya da ihracatçı  önemli ölçüde desteklenmekte.
Bu nedenle de özellikle turunçgiller konusunda günden güne üretim düşmekte.
Bir başka yanlış uygulama da birilerinin “Greyfurt satılmaz” safsatasına inanan dönemin hükümetleri ağaçların kesilmesi karşılığı üreticiye prim vererek greyfurt ağaçları kesilmiştir. Oysa bu gün dünya pazarlarında en yüksek fiyat yapan turunçgiller ürünüdür.
Yanlış ve bilimsellikten uzak tarım politikaları ekonomik gelişmeyi ve tarımsal üretimi zayıflatmıştır.