Yıl 1965…Mayıs ayından itibaren Türk ve Yunan hükümetleri arasında (çok gizli) Kıbrıs görüşmeleri başlamıştır.
Bu arada 1965 Ekim seçimlerinde Adalet Partisi T.B.M.M.’nde çoğunluğu elde ederek tek başına iktidara gelmiştir.
1966 yılı sonlarında sürdürülmekte olan görüşmelerden, Kıbrıs Türklerinin adadaki varlığı ve geleceği açısından hoş olmayan haberler gelmektedir.
Kıbrıs Türklerinin görev başında sorumlu birer ferdi olan Kıbrıs Türk mücahitleri, Türk-Yunan ikili görüşmeleri sırasında, son zamanlarda ortaya atılan akıl almaz, kabulü imkânsız, çözüm önerileri nedeniyle, Türk hükümetine 7 sayfalık bir muhtıra vermişlerdir…
Bu muhtıra, kalın bir gizlilik perdesi arkasında sürdürülen görüşmelere adeta bir isyan niteliği taşımaktaydı.
Bu muhtıra, Kıbrıs Türklerinin yoğun bir baskı altında, gettolara hapsedilmiş ve insanlık dışı ambargolar altında inlerken bile nasıl davasına, haklarına ve geleceğine sahip çıktığının da bir göstergesi olmuştur.Bu muhtırada Kıbrıs Türkleri adeta, ‘Dur arkadaş, burada Rumların sömürgesi haline getirilmeye çalışılan biziz. Hiçbir anlaşma, bizi bir kez daha vatansız, Bayraksız, özgürlükten ve egemenlikten yoksun bir kabile durumuna düşüremez’ diye haykırıyordu…
MUHTIRANIN İÇERİĞİ
Kıbrıs-Türk Mücahitleri adına Türk hükümetine verilen muhtıranın özeti:
1- Türk cemaatinin direnme gücü tamdır ve kesin sonuç alınıncaya kadar mücadeleye devama kararlıdır.
2- Geçici bir hal şekli kabulü lüzumsuzdur ve mücadeleye zararlıdır.
3- Türk mücahitleri Enosisi önlemek için her fedakârlığa katlanmışlardır ve katlanacaklardır.
4- Türkler için adada hayat hakkı ancak fiili garanti ile mümkündür. Aksi halde adada Türklük, Rumlar ve Yunanlılar tarafından eritilip yok edilecektir.
5- Türk cemaatinin, bunca cinayet ve hakaretlerden sonra, Rum idaresinde yaşamasını beklemek imkânsızdır. Tarihî nedenleri içinde sürüp giden bu mücadelenin temeli millî menfaatlerimize dayanmaktadır.
Bu bir Türkün bir Rum’la olan basit bir ihtilâfı (Ali ile Aleko kavgası) değildir. Bu, aziz milletimizin menfaat ve şerefinin bahis konusu olduğu büyük bir millî davadır.
6- Bir an evvel tedbir almak lâzımdır; zira her geçen gün, fiilî durumu Ramların lehine geliştirmektedir.
7- Rumların gayesi Enosis, yani Kıbrıs’ı Yunanistan’a ilhaktır. Yunanlılar ikili görüşmelerde, bizi oyalamak için, önemsiz tavizler verebilirler. Fakat gayelerinin Türkleri adadan silmek olduğu hiç bir zaman unutulmamalı ve bu sebepten geçici bir hal şekli kabul edilmemelidir.
8- Kıbrıs’ta ne hak kazanacaksak ancak bu safhada ve kesin olarak kazanılacaktır. Aksi takdirde Türkler için bundan sonra üçüncü bir mücadele safhası açmak imkânsız olacaktır. Bunun içindir ki Yunanistan bizi müzakerelerle oyalamaktadır.
9- İkili görüşmelerde Yunanlılar kesin anlaşmaya yanaşmadıkları takdirde garanti anlaşmasındaki hükümlerin, Anavatan hükümetlerince uygulanması zamanı gelmiş olacaktır.
10- Kıbrıs Türk mücahitleri, ya Türk varlığını adada özgür ve haysiyetli bir toplum halinde yaşatmak; yahut da tek fert kalıncaya kadar çarpışarak şerefle ölmek azim ve kararındadırlar…
BOYUN EĞMEYECEKLER
Öyle anlaşılıyor ki, üç yıldan beri Kıbrıs’ta Türk varlığı ile birlikte Anavatan’ın da şeref ve haysiyeti kadar mili menfaat ve emniyetini korumak için varını yoğunu ortaya koyan Kıbrıs Türk toplumu artık yarım tedbirlere boyun eğmek niyetinde değildir. Zira bu davanın iç yüzünü İyi bilen Kıbrıslılar, böyle bir yarım tedbirin Kıbrıs Türklüğünün sonu demek olacağını çok iyi bilmektedirler. Böylece bir millî andın ifadesi olan bu bildiri, bizce Kıbrıs meselesini bugüne kadar hafife alan ve bundan sonra alacak olanları bir gün tarih önünde sorumlu kılacak çok Önemli bir belgedir. Bu durumda olanların, işi gevşek tutmanın getireceği sadece yakın akıbetleri değil ileride tarih huzurunda suçlu olmayı da hesaba katmaları gerekir…