Mavroyannis: Garanti Anlaşması ile müdahale hakkının kaldırılması, Türk askerinin çekilmesi ve yeni bir güvenlik sisteminin oluşturulması gerekir. BM Genel Sekreteri Guterres de “Türk askerinin gitmesi gerektiğini” söyledi. Bunlar kabul edilirse stratejik anlaşma olabilir

Rum Müzakereci Andreas Mavroyannis; Alithia’ya verdiği özel röportajda, “Akıncı haritayı geri çektiğinde ısrar ederse, Guterres Çerçevesi’ni reddettiği anlamına gelir. Guterres Çerçevesi; ‘Kıbrıslı Türklerin Toprak konusunda, verdikleri haritadan da öteye gitmeleri gerektiğini’ söylüyor” iddiasında bulundu.
Gazete Mavroyannis’le yaptığı özel röportajı manşetten “Guterres Çerçevesi Garantiler ve Asker Sorununu Çözüyor… Andreas Mavroyannis, Yakında Başlaması Beklenen Müzakereler Öncesinde Kıbrıs Sorunundaki Tezlerimizi Analiz Ediyor” başlığıyla manşetten aktardı.
Şu anda, çözüm çabasının devam edip edemeyeceği ve başarı şansı olup olmadığının görülmeye çalışıldığını söyleyen Mavroyannis; “Zor bir dönemeç –kolay söylemeye alışmış olsak da – gerçekte bu dönem, bir dönemin sonuna da damgasını vurabilir” dedi.
Mavroyannis, Genel Sekreter Guterres’in garantilerin ve müdahale hakkının kaldırılması ve askerin çekilmesini güçlü uygulama ve gözetim mekanizmaları olmasıyla bağdaştırdığını belirterek, “Bizden (Crans – Montana’da) bu mekanizmalarda uzlaşmak için müzakere etmemizi istedi. Son gün geldi ve oldukça çalışma yapılmasına rağmen sonuç olmadığını gördü. Böylece son gece, tam bir paket olması için, uygulama konusunda gayrı resmi bir belge ortaya koyduğunu söyledi. Bunda anlaşmayı başarırsak, stratejik anlaşma olacak” dedi.
“Çerçevenin kabul edilmesi, müdahale hakkının, Garanti Anlaşması’nın kaldırılması ve askerlerin çekilmesi ve yeni bir güvenlik sistemi yaratılmasının yoluna konulması demek mi olacak?” sorusuna karşılık Mavroyannis, “Evet, tam olarak bu” cevabını verdi.
Mavroyannis, “Guterres, askerler konusunda tam olarak ne söyledi?” sorusuna karşılık, “Gitmeleri gerektiğini söyledi” dedi, şunları ekledi:
“Türkiye’nin etkin azaltmayı kabul etmesinin çok olumlu olduğunu söyledi ancak Mevlüt Çavuşoğlu etkin azaltmadan sonra diğerlerinin kalması gerektiğini söyledi. Genel Sekreter etkin azaltmada asker sayısının İttifak Anlaşması’nda öngörüldüğü sayıya, yani Türk askeri sayısının maksimum 650’ye, Yunan sayısının da maksimum 950’ye düşmesi gerektiğini söyledi. Ancak Guterres Anlaşma’nın geçerli olacağını değil Anlaşma’daki sayının geçerli olacağını söyledi.”
“EIDE”
“Toprak konusunda ne oluyor? Biz, geçen yıl harita kapandı derken Akıncı, geri çektiğini söyledi” sorusuna karşılık Mavroyannis, “Sayın Akıncı haritayı geri çektiğinde ısrar ederse bu, Guterres Çerçevesi’ni reddettiği anlamına gelir” iddiasında bulundu, şöyle devam etti:
“Guterres Çerçevesi ‘Toprak konusunda Kıbrıslı Türkler, sundukları haritanın ötesine gitmeli –varlığı kesin addedildikten sonra- ve Kıbrıslı Rumların, bazı bölgelerle ilgili taleplerini karşılamalıdır’ diyor. Espen Barth Eide, izahında ‘You have to say Morfou’ yani Omorfo’dan (Güzelyurt) söz etmeniz gerekiyor dedi.”
‘Kalınan yerden başlanmasının, uzlaşılanların yeniden teyidi mi demek olduğu sorulduğunda ise, “Talat-Hristofyas döneminden itibaren, yıllar içerisinde ve Akıncı-Anastasiadis anlaşmalarıyla şekillenen bir kazanım var. Bunlar bir paket teşkil ediyor, kaldığımız yerden devam edeceksek, masada olacak” ifadesini kullandı.
“ÜLKEMİZİ KORUYACAĞIZ”
Mavroyannis, Kıbrıs Türk tarafının geçen yıl Temmuz ayından bugüne kadar Guterres Çerçevesi’ne yaklaşımıyla ilgili Rum değerlendirmesinin ne olduğu sorusuna şu cevabı verdi:
“Sayın Akıncı sanki imzalamaya hazır bir belge varmış gibi Guterres Çerçevesi’ni imzalayalım diyerek çok beceriksizce bir hareket yaptı. Ben bunu iyi niyetle yaptı diyorum, kötü niyetli hareket olarak algılanmasını istemem. Türkiye’yi Guterres Çerçevesi temelinde müzakere masasına dönmeye ikna etmeye çalışırken, aşağı yukarı; bakın alacağımız yerlerde alacağız, vereceğimiz yerlerde vermeyeceğiz’ demişe benziyor. Açıklamalarına bakarsanız Akıncı bunu dedi, Başkan Anastasiadis de bunun için ısrarla, 6 madde derken diğer şeyler yanında, garantilerin kaldırılması ve askerlerin kesin bitiş tarihi olan bir dönemde derhal çekilmesini de kast ettiğimizi söyledi.”
“Prosedür yeniden başlamazsa, nasıl ilerleyeceğimize dair planımız var mı? Çalışma senaryomuz var mı?” sorusuna muhatap olan Mavroyannis, “Ülkemizi nasıl koruyacağımıza dair düşünceler var ancak başarısızlık olması durumu için alternatif senaryolarımız yok. Başarısızlık seçenek değil, biz başarı olanaklarını büyütmek için elimizden geleni yapıyoruz” dedi.
LUTE’UN TEMASLARI
BM Genel Sekreteri’nin, Crans – Montana sonrasında, çözüm hedefinin başarılmasının, hangi araçlarla ve hangi çözümün mümkün olduğunu sorguladığını, Jane Holl Lute’u da bunun için adaya gönderdiğini belirten Mavroyannis, “Lute, Genel Sekreter’i başarılabilecek bir yaklaşımları olduğuna ikna edebilmek bütün taraflara kalmış mesajını verdi” dedi.
Mavroyannis; Rum tarafının, prosedürün kaldığı yerden başlaması ve devam etmesi gerektiği ısrarı üzerine Lute’un, Crans – Montana’da başarılamayanın bu kez başarılabileceğine inanmalarına neyin sebep olduğunu sorduğuna dikkat çekti. Mavroyannis, Lute’a verdikleri cevabı “önüne bir dizi argüman ve geçen yılki prosedürde saptadığımız zafiyetlerin aşılmasına dair önerilerimizi koyduk. Bunları düzeltir ve aşarsak çok büyük olanağımız olduğunu söyledik” şeklinde aktardı.
Başlıca zafiyetin ne olduğu sorulduğunda Mavroyannis şu cevabı verdi:
“Özellikle sorunun uluslararası boyutunda yeterli ön hazırlık yapılmaması, (çözümün/anlaşmanın) uygulanması ve Genel Sekreter’in gayrı resmi belgesi konusundaki görüşmelerin sonuca ulaşmaması, Genel Sekreter’in son gün uyguladığı, bunlara dair bilgilendirmedeki gizlilik yöntemi nedeniyle öteki tarafın hangi noktada durduğunu tam anlayamadık. Bunlar, düzeltilebilecek bazı zafiyetlerdir.”