NACAK GAZETESİ- Anastasiadis, devlet sisteminin, başkanlık sisteminden parlamenter sisteme değiştirilmesi ve yeni sistem temelinde dönüşümlü başbakanlıkta mutabık kalınıp, hükümetin ise toplumsal ayrım temelinde değil, tek partinin oy pusulasıyla ortaya çıkması önerisinde bulundu.
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri’nin Kıbrıs’la ilgili geçici Özel Danışmanı Jane Holl Lute’un dün liderlerle ayrı ayrı yaptığı görüşmeler ve Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in Lute’la görüşmesinde “yeni fikirler ortaya koyması”, dünkü Rum gazetelerine de haber oldu.
Fileleftheros gazetesi “Karşılığı Olmayan Jest” başlığıyla manşete çektiği haberinde, Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in “dönüşümlü başbakanlık” önerisinin, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı tarafından reddedildiğini yazdı.
Lute’un Kıbrıs’a dördüncü ziyaretinin de ilerleme olmadan sona erdiğini yazan gazete, bunun Kıbrıs sorunu ve müzakerelerin başlaması konusunda var olmaya devam eden zorluğu gözler önüne serdiğini öne sürdü.
Gazete Lute’un liderlerle gerçekleştirdiği temaslardan “Rum tarafının çeşitli önerilerle çıkmazın aşılması ve müzakerelere geri dönülmesi için çabaladığı; Kıbrıs Türk tarafının ise liderler arasındaki bir görüşmeyi bile kabul etmek için, siyasi eşitliğin kabul edilmesi talebinin arkasına mevzilendiğinin ortaya çıktığı” iddiasında bulundu.
Anastasiadis’in Cumhurbaşkanı Akıncı’dan aleni bir şekilde olumsuz yanıt almasına rağmen, dünkü görüşme sırasında, bir dizi konunun ele alınması için liderler ve Lute arasında bir görüşme yapılması önerisini Lute’a ilettiği de belirtildi.
“Anastasiadis’in siyasi eşitlik ve dönüşümlü başkanlık konusunda ise iki eksende hareket ederek tezlerini sunduğunu” yazan gazete, bunları şöyle sıraladı:
“1. Edinilen bilgilere göre, kendisinin siyasi eşitlik ve etkin katılıma karşı olmadığını söyledi. Lute’a, siyasi eşitlik konusundaki Türk tezinin hayata geçirilmesiyle ne olabileceğini izah etti.
2. Devlet sisteminin, başkanlık sisteminden parlamenter sisteme değiştirilmesi ve yeni sistem temelinde dönüşümlü başbakanlıkta mutabık kalınıp, hükümetin ise toplumsal ayrım temelinde değil, tek partinin oy pusulasıyla ortaya çıkması önerisinde bulundu.”
Anastasiadis’in hareketinin Cumhurbaşkanı Akıncı tarafından hemen reddedildiğini öne süren gazete, haberinin devamında Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Barış Burcu’nun açıklamalarına da yer verdi.
Lute’un ise liderlerle yaptığı görüşmelerin ardından Kıbrıs’tan ayrıldığını kaydeden gazete, dikkatlerin ise şu an BM Genel Sekreteri’nin hazırlayacağı ve BM Güvenlik Konseyi’ne sunulacak rapora çevrildiğini ifade etti.
Kıbrıs sorunuyla ilgili iyi niyet misyonu raporunun, sonuç veya bir anlaşma olmamasından ötürü, şu ana kadarki gelişmeleri kayda geçirmesinin beklendiği ifade edildi.
Gazete “Yeni Hareket Karşılıksız- Çıkmazın Sonlanması İçin Anastasiadis’ten Lute’a Yeni Öneriler- Dönüşümlü Başbakanlık Önerdi” başlıklarıyla iç sayfadan da yer verdiği haberinde, Anastasiadis’in dün Lute’la gerçekleştirdiği iki saatlik görüşmede, Kıbrıs sorunundaki çıkmazın sona ermesini başarma ve referans şartları üzerinde anlaşmaya varılması çabasının ilerlemesi yönünde çabaladığını iddia etti.
Anastasiadis’in Lute’a bazı önerilerde bulunduğunu ve bunların arasında liderler ile Lute arasında üçlü bir görüşme yapılmasının bulunduğunu da yazan gazete, Anastasiadis’in siyasi eşitlik konusunda ise dönüşümlü başbakanlığa ilişkin bir öneride bulunduğunu iletti.
Edindiği bilgilere göre, siyasi eşitlik konusunun Anastasiadis-Lute görüşmesine “hâkim olduğunu” kaydeden gazete, Anastasiadis’in Lute’a “hükümetin ortak bir oy pusulasıyla ortaya çıkacağı dönüşümlü başbakanlık önerisi sunduğunu” yineledi.
Gazete Anastasiadis’in “oy pusulasının toplum bazında değil, partisel-ideolojik görüşler temelinde tanzim edileceğini izah ettiğini” de öne sürdü.
Habere göre Rum kesiminin müzakerecisi Andreas Mavroyannis ise Anastasiadis-Lute görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada, Anastasiadis’in görüşmede Guterres çerçevesi temelinde yeni fikirler ortaya koyduğunu ve bunları Lute’a izah ettiğini söyledi.
Mavroyannis “Anastasiadis’in halihazırda geçmişte de üzerinde çalışılan fikirlere, yetkilerin desantralizasyonuna atıfta bulunduğunu” da söyledi.
Mavroyannis “Anastasiadis’in, Kıbrıs Türk toplumunun çıkarlarının olumsuz anlamda etkilendiği yerlerde olumlu oyun kullanılmasıyla, BM Genel Sekreteri’nin raporunda kayda geçirildiği üzere Kıbrıslı Türklerin siyasi eşitliğini ve etkin katılımı kabul ettiğini açıklığa kavuşturduğunu” da iddia etti.
“Bir toplumun diğer toplumun çıkarlarına zarar verecek şekilde karar almasına izin verecek herhangi bir düzenleme yapılmasını istemedikleri gibi, böyle bir niyet olmadığının, Anastasiadis açısından da net olduğunu” savunan Mavroyannis, “Anastasiadis’in siyasi eşitlik konusunun haricinde Guterres çerçevesinin tüm konularına, garantilerle müdahale haklarının kaldırılmasına, askeri birliklerin çekilmesine, toprak konusuna aynı zamanda Guterres çerçevesinde yer alan diğer meselelere de atıfta bulunduğunu” söyledi.
Mavroyannis, Anastasiadis’in isteğinin, Kıbrıs sorununun işlevsel ve kalıcı çözümüne yol açacak gerçek ve yaratıcı bir diyaloğa sebep olacak koşulları yaratacak referans şartlarında sonuca varılması için, uygun şartların meydana getirilmesi olduğunu yineledi.
“Kıbrıs Türk toplumunun, kendi algıladığı şekilde, siyasi eşitlik konusundaki talebine” de değinen Mavroyannis, “siyasi eşitliğin anlamı konusunda tamamen ve sürekli genişleyen bir algı bulunduğuna işaret ederek, bunun ne BM Genel Sekreteri’nin 1991 yılındaki raporuna, ne o zamandan bu yana yapılan görüşmelere, ne Annan Planı’na, ne Hristofyas-Talat uzlaşılarına ne de son beş yıldır yapılan müzakerelere dayandığını” iddialarına ekledi.
BM Genel Sekreteri’nin 15 Nisan’da Güvenlik Konseyi’ne, iyi niyet misyonuyla alakalı gelişmeler konusundaki raporunu sunması gerektiğini de söyleyen Mavroyannis, Genel Sekreter’in, referans şartlarında anlaşmaya varıldığını açıklayabileceği bir konu bulunduğunu düşünmediğini de ifade etti.
Çabanın ve çalışmanın bu gidişata yönelik olarak sürdüğünü ifade eden Mavroyannis, henüz bu noktaya ulaşmadıklarını belirtti.
Lute’un sözlü veya yazılı olarak herhangi bir fikir sunup sunmadığı konusundaki bir soruya ise Mavroyannis, Lute’un Anastasiadis’in fikirlerini ve önerilerini dinlediğini söyledi.
Lute’un Anastasiadis’e, garantörlerle de yaptığı görüşmelerin ardından, garantiler ve güvenlikle ilgili herhangi bir şey iletip iletmediğinin sorulması üzerine ise Mavroyannis, Lute’un ne ilettiğini söyleyemeyeceklerini belirterek, çabanın sürdüğüne atıfta bulundu.