NACAK GAZETESİ-Kanser Hastalarına Yardım Derneği Başkanı Kocaismail, Kanser Hastalığı Bildirim Yasası’nın yürürlüğe girme aşamasına gelmesini değerlendirirken, gerçekleri dile getirip, şöyle dedi;
“25 yıldır beklediğimiz yasa en sonunda geçti. Mutluluğumuzu gölgeleyen, bizi üzen ve bulunduğumuz noktayı sorgulamamıza neden olansa yasanın 25 yıl bekletilmesi. Yasa 25 yıl önce geçseydi belki de kanserin boyutlarının bu noktaya ulaşmasını engelleyebilirdik. 1993’te kurulan derneğimize bugüne kadar 11 binin üzerinde kanser hastası kayıt oldu.”

Kanser hastalarına ilişkin verilerin en geç 1 yıl içinde hekimler, sağlık kuruluşları ve kanser konusunda çalışan sivil toplum örgütleri tarafından Sağlık Bakanlığı’na bildirilmesini zorunlu kılan Kanser Hastalığı Bildirim Yasası yürürlüğe girme aşamasına geldi.
Cumhuriyet Meclisi, İdari, Kamu ve Sağlık İşleri Komitesi’nde oy birliğiyle kabul edilen, hafta başında Cumhuriyet Meclisi’nde görüşülen ve yine oy birliğiyle geçirilen Kanser Hastalığı Bildirim Yasası Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın onayına sunuldu.
Akıncı’nın onaylaması, Resmi Gazetede yayımlamasıyla yürürlüğe girecek yasayla kanser KKTC’de bildirimi zorunlu bir hastalık haline gelecek.
Yasa, kanser teşhisi konulan kişilerin belirlenmesi, hastalığın kontrol altına alınması, kanser verilerinin toplanması, işlenmesi, kaydedilmesi, değerlendirilmesi, haritalandırılması ve paylaşımıyla ilgili gerekli kuralları ve esasları düzenliyor.
Buna göre, KKTC’de teşhis ve tedavi edilen veya yurt dışında teşhis ve tedavi edilen kanser hastalarına ilişkin veriler hekimler, kamu ve özel laboratuvarlar, kamu, özel ve üniversite hastaneleri, tarafından en geç1 yıl içinde Sağlık Bakanlığı’na bildirilecek. Aynı yükümlülük ve süre KKTC’de tescilli bulunan ve kanserle mücadele amacı güden dernek, vakıf ve benzeri sivil toplum örgütleri için de geçerli olacak.
Yasa, tanı alan ve tedavi gören kanser hastalarının Sağlık Bakanlığı’na bireysel başvuruda bulunması konusunda düzenleme içermiyor. Yani hastaların değil hekim ve sağlık kurum ve kuruluşlarının bildirim yapması zorunlu.
Sağlık Bakanlığı, aktif kanser kayıtçılığı kapsamında yetkilendireceği kamu sağlık çalışanları, yasanın gereği belirlenen bildirim sorumlularından kanser hastalarına ait bilgileri toplayacak.
Bildirim kurallarına aykırı davranan gerçek veya tüzel kişiler suç işlemiş olacaklar ve haklarında idari yaptırımlarla cezalar uygulanacak. Yaptırımlar konusunda ilk adım Sağlık Bakanlığı’nın uyarısı şeklinde olacak. Para cezası ve yasal süreç daha sonraki adımda. Para cezası yürürlükteki brüt aylık asgari ücret veya bu ücretin iki katına kadar olabilecek.
Sağlık Bakanı Filiz Besim, Cumhuriyet Meclisi, İdari, Kamu ve Sağlık İşleri Komitesi Başkanı, Halkın Partisi milletvekili Jale Refik Rogers, Kanser Hastalarına Yardım Derneği Başkanı Raziye Kocaismail Türk Ajansı Kıbrıs’a (TAK) yasayla ilgili açıklama yaparak, “kanserle mücadele için önemli bir adım atıldı” değerlendirmesinde bulundu.
BESİMSağlık Bakanı Besim, “Uzun yıllardır beklenen bu yasa, ülkenin kanser haritasının daha net şekilde çıkarılabilmesi, kanserle ilgili politikaların bilimsel verilere dayandırılabilmesi ve koruyucu sağlık hizmetleri için önemli bir adım” dedi.
Kanserle mücadele konusunda yapılan çalışmalara da işaret eden Bakan Besim, Lefkoşa Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi Onkoloji Bölümü’nde hizmet veren Kanser Kayıt Birimi’nin bazı adımlarla güçlendirdiklerini söyledi.
Besim, “Sağlık birimlerinin otomasyona bağlanması için çalışma yapıyoruz” dedi.
Sağlık Bakanı Besim, KKTC genelindeki 17 sağlık birimi ve perifer hastanelerdeki kanser tarama sonuçlarının otomasyonla anında bu merkezden görülebileceğini söyledi.
Besim, söz konusu verilerin tek merkezde toplanmasıyla ülkenin kanser haritasının daha net oluşacağını, hangi kanserin hangi bölgede ne kadar oranda görüldüğünü bununla belirleyeceklerini, bilimsel veriler ışığında koruyucu sağlık hizmetleri için çalışacaklarını kaydetti.
ROGERS
Kamu ve Sağlık İşleri Komitesi Başkanı, HP milletvekili Jale Refik Rogers, yasanın geçmiş yıllarda Meclise geldiğini ancak kadük olduğunu anımsattı.
Komiteye gelir gelmez yasayı gündemlerine aldıklarını kaydeden Rogers, yasa hazırlanırken “kişisel verilerin güvenliği ve hastaların mahremiyet hakkı” gibi unsurların da dikkate alındığını ve bu hususlara yasada yer verildiğini kaydetti.
“Bu yasayla ülkedeki kanser hastalarının tümünün kayıt altına alınması hedefleniyor. Böylece büyük oranda çevresel faktörlere bağlı kanserin ülkedeki haritasının çıkarılması sağlanacak” diyen Rogers, “Yasa, koruyucu sağlık hizmetlerinin ve kanseri önleme politikalarının geliştirilmesine de ışık tutacak. Kanserle savaş için büyük bir adım atıldı” açıklamasında bulundu.
Jale Refik Rogers, kanser tedavisi gören hastaların zor ve hassas bir dönemden geçtiğini de kaydederek, bunu gözeterek hastalara bireysel bildirim yapmakla ilgili yasal bir zorunluluk getirmediklerini söyledi.
KOCAİSMAİL
Kanser Hastalarına Yardım Derneği Başkanı Raziye Kocaismail, konuyla ilgili değerlendirmesini, “kanserle ilgili tarih yazıldığını düşünüyorum” şeklinde yaptı.
Kocaismail, “Hem mutlu hem de üzgünüm. Mutluyum çünkü 25 yıldır beklediğimiz yasa en sonunda geçti. Bizi sevindiren yanı oy birliğiyle geçmesi. Demek ki herkes durumun ciddiyetini farkında. Bu daha kolay yol almamızı sağlayacak. Mutluluğumuzu gölgeleyen, bizi üzen ve bulunduğumuz noktayı sorgulamamıza neden olansa yasanın 25 yıl bekletilmesi… Yasa 25 yıl önce geçseydi belki de kanserin boyutlarının bu noktaya ulaşmasını engelleyebilirdik” dedi.
“11 BİNİN ÜZERİNDE KANSER HASTASI”
Bildirim zorunluluğunun gelmesiyle kanserle ilgili istatistikler üzerinde gerekli çalışmaların yapılacağını kaydeden Kocaismail, kanser vakalarının aza indirgeneceğine inanç belirtti.
Kocaismail, 1993’te kurulan derneğe bugüne kadar 11 binin üzerinde kanser hastasının kayıt olduğunu söyleyerek, yasanın uygulanmasının takipçisi olacaklarını da ifade etti.