NACAK GAZETESİ- Önemli gayrinizamî savaş başarılarından birisini elde ederek
tarihteki yerini almış olan TMT, üzerinde yükseldiği son derece güçlü bir teşkilat ağına sahipti. Kendisinden önceki direniş hareketlerini de içerisinde
eriterek ulusal birliği sağlayan Türk Mukavemet Teşkilatı’nın başarısında,
bu güçlü teşkilat yapısının payı büyüktür. Kasım 1957’de kurulan Türk
Mukavemet Teşkilatı, 1958 Temmuz’unda Türkiye-Kıbrıs birlikteliğiyle
yeniden tasarımlanmasının ardından yeni bir anlayışla yönetilmeye
başlanmıştır. Öncelikle TMT’nin alt yapısı ele alınarak bazı küçük
değişiklerle askeri bir esasa oturtulmuştur.

FRANSIZ DİRENİŞ ÖRGÜTÜ

İkinci Dünya Savaşı sırasında Fransızların Alman işgaline karşı yürüttüğü direniş harekâtından esinlenen
ve gizli harekât teknik ve yöntemlerine göre hazırlanan projeyle
Kıbrıs Türkünün sivil liderliğindeki TMT kabuk
değiştirerek Türkiye’nin devlet düzeyindeki desteğiyle daha güçlü bir
mücadeleye hazır hale gelmiştir.

ÖRGÜTLENME BİÇİMİ
Türk Mukavemet Teşkilatı’nın örgütlenme biçimini Kıbrıs
Türk’ünün önderi Rauf Denktaş, hücre olarak açıklamaktadır.
Bu yapılanma biçiminde, ‘Çadır’ olarak adlandırılan ve
teşkilat yemini etmiş üç ya da beş kişiden oluşan hücrelerin dışında kimse
kimseyi bilmeyecektir. Bu hücre mensupları başlangıçta ‘Kurt’, daha sonra
‘Arı’ olarak adlandırılmıştır. Beş arıdan oluşan hücrenin kod adı ise 1960
sonrası ‘Oğul’ olmuş, liderine ise ‘Oğul Beyi’ denmiştir. Beş-sekiz
‘Oğul’un (Çadır) bir araya gelmesiyle daha sonra ‘Petek’ ismini alacak
olan ‘Oba’lar meydana gelmiş ve yöneticisine ‘Oba Beyi’ denmiştir.

Obaların (Petek) bir araya gelmesiyle ise ‘Otağ’ (Kovan) oluşturulmuş, bu
yapının başındaki yöneticiye de ‘Otağ Beyi’ (Kovan Beyi) adı verilmiştir.
Otağlar (Kovanlar) bölgelere göre birleşerek ‘Yaylaları’ oluşturmuş,
bunların Kıbrıslı yöneticilerine ise ‘Baş Yayla’ adı verilmiştir. Daha sonra
bu ‘Yaylalar’ ‘Sancaklar’a dönüştürüldüğünde idareci olarak Türkiyeli bir
subay yönetici olarak ‘Sancaktarlık’ görevini üstlenirken, eski yapıda
Yayla’nın lideri olan Kıbrıslı Türkler ise bir nevi Alay Komutan

Yardımcısı olarak ‘Serdar’ sıfatını kullanmaya başlamıştır. Sancaktarların
bağlı olduğu otorite ise, Lefkoşa’da bulunan ve ‘Bozkurt’ kod adını
kullanan ‘Bayraktar’dır.
GİZLİLİK EN ÖNEMLİ UNSUR

Türk Mukavemet Teşkilatı’nın hücre tipi yapılanması, gizliliği
sağlayan en önemli unsurdur. Teşkilatın en küçük yapı birimi olan
‘Oğul’daki ‘Arılar’, başka oğulların varlığından haberdar olmadıkları gibi,
daha üstlerindeki ‘Kovan’ı da bilmezlerdi. Onlar sadece bağlı oldukları
‘Kovan Beyi’nden haberdardılar. Bunun yanında, ‘Oğul ve Kovan Beyleri’
bir araya gelerek iletişim kurmamaya özen göstermekte, aralarındaki
iletişim özel metotlarla yapılmaktaydı.

Bu sayede, TMT’nin herhangi bir üyesi deşifre olsa dahi, Teşkilatın bütünü
hakkında verebileceği bilgiler çok sınırlı kalacaktır.
GENİŞ BİR DİRENİŞ AĞI

Türk Mukavemet Teşkilatı’nın ilk hücresinde Yarbay Rıza
Vuruşkan, Dr. Fazıl Küçük, Rauf Denktaş ve Dr. Burhan Nalbantoğlu yer

almıştır. Lefkoşa’da Dr. Fazıl Küçük ve Rauf Denktaş’ın TMT lideri Albay
Vuruşkan’a tanıttığı üst düzey tanınmış ve aydın kişilerin Teşkilata
alınmasıyla hücreler kurulmaya başlanmıştır. Lefkoşa’nın ardından hücre
kurma faaliyetleri Kıbrıs’ın diğer Türk yerleşim bölgelerine de yayılarak
geniş bir direniş ağı örülmüştür.
Teşkilatın hücrelerden sonraki her kademesinde lider kadrosunun
gerilla ve gizli harekât eğitimi görmüş subaylardan oluşturulması
planlanmıştır . Daha ilk aşamada, 1958 Ağustos’unda
TMT’nin Lefkoşa’daki karargâhı kurulmuş vaziyettedir. TMT’nin liderlik

karargâhının Türkiyeli subaylarla birlikte tam kadro çalışmaya
başlamasının ardından, tıpkı İş Bankası müfettişi sıfatı ve Ali Conan takma
adıyla gelen Albay Rıza Vuruşkan gibi değişik maskeler altında Adanın
dört bir tarafına görev yapmak üzere yedek subaylar dağılmıştır.
Bayraktarlık ve bunlara bağlı Sancaktarlıklar, bu ilk gelen subaylar
tarafından kurulmuş ve Teşkilatın üst kademelerinde bu subaylar görev
almıştır.
BAYRAKTARLIK

TMT’nin idare edildiği Lefkoşa’daki karargâhın adı olan
Bayraktarlık, ilk teşkilatlanmada kendisine bağlı 6 Yayla’dan (Sancak)
oluşmaktadır. Bunlar Lefkoşa, Mağusa, Larnaka, Limasol, Baf ve Lefke
Yaylalarıdır . Yayla sayısı değişen şartlara göre
1964’te 9, 1969 yılında 10 ve 1975 yılında 15’e çıkarılmıştır. TMT teşkilat
yapısı içerisinde ayrıca her Sancağın ve Kovan’ın bir karargâhı mevcuttur.
Karargâh mensupları ise ‘Dal’ kod adı ile anılmaktadır.